İDARE HUKUKU-İDARİ İŞLEM NOT 1

• Hukuki işlem :Hukuk iyi sonuca yönelmiş irade beyanıdır. iki unsuru vardır:
• irade  beyanı ve hukuki sonuç doğurma
• Örneğin sözleşmeler
• İdari işlem: idarenin tek yanlı iradesiyle karşı tarafın rızasına ihtiyaç olmaksızın idare hukuku alanında  hukuk düzeninde meydana getirdiği değişikliklerdir
• Dolayısıyla burada da bir irade beyanı vardır
• Idari işlem de bir hukuki işlemdir
• Özel  hukukta  hukuki işlem  tarafların irade uyuşması ile olur  tek taraflı  işlemde bile karşı tarafın kabulü gerekir
•  Özel hukukta  taraflar  eşittir  tarafların kişisel yararı vardır
•  idari işleme baktığımızda amaç kamu yararının sağlanmasıdır tarafların eşitliği kişisel çıkarır söz konusu değildir Kamu gücü ayrıcalığı vardır İdarenin tek taraflı irade beyanı vardır
•  idari işlem yasal düzenlemelerde tanımlanmamıştır.
• İdari işlem dava türü belirlenirken İdari yargılama usulü kanununun da düzenlenmiştir ama idari işlemin ne olduğu hiçbir yasal düzenleme de açıklanmamıştır
•  idari  işlem doktrinde  ve yargı içtihatlarında tanımlanmıştır  ancak yasal düzenleme de yer almaz
•  idari işlemden bahsedebilmek için irade beyanının idareye ait olması gerekir( merkezden yönetim yer b.y.y. hizmet b.y.y.’nin hukuk düzeninde değişiklik yaratan idare beyanı olmalı
• İdare hukuku alanı diye neden sınırlandırıyoruz?
• çünkü idarelerin de tıpkı özel hukuk kişileri gibi idare hukuku alanı dışında özel hukuka tabi işlemleri söz konusu olabilir. Mesela tarafı idare olan iş sözleşmeleri.Sözleşme özel hukuka tabi olur.Dolayısıyla idare hukukunun organik unsurunu oluşturan budur.
• İki açıdan işlem değerlendirilir : organik ve maddi açıdan
•  Organik  açıdan  değerlendirin dediğimizde işlemi yapan organa bakmalıyız örneğin bir işlem yasama organı tarafından o işlem yapıldıysa organik açıdan yasama işlemi olarak isimlendirilir. İşlem yada karar yargı organı tarafından yapılmışsa organik açıdan yargı kararı deriz.işlem idare tarafından yapılmışsa organik açıdan işlem idari işlem olarak isimlendirilir
• Maddi açıdan işlemi nitelendirirken ise işlemi yapan organın dışında işlemin içeriğine bakılır.İşlem hangi alana özgü ona bakılır
• Organik açıdan baktığımızda işlemi yapan makamın idare olması
• Maddi açıdan baktığımızda idare fonksiyonu/işlevine özgü olması gerekir
• İdari işlem idari yargıda görülmelidir
• Yasama yada yargı organının da idari işlem yapması mümkün müdür?
• TBMM nin fonksiyonu yasama fonksiyonudur.Fakat kanun dışında parlamento dediğimiz işlevi vardır
• Yargı içtihatları TBMM başkalığının yasama fonksiyonu dışında idari işleme ilişkin işlemi varsa bu işlem maddi (içerik) bakımından idari işlem kabul edilir der ve denetler.(idari yargıda denetler) (örn TBMMde sözleşmeli çalışan hekim)
•  
• Yargılama fonksiyonu:Yasama organınca çıkartılan usul kanunlarına göre bir uyuşmazlığın bir mahkeme tarafından görülmesi ve çözümlenmesidir.Bizde usul kanunu medeni yargılama usulune , ceza yargılama usulu , idari yargılama usulu ve anayasa mahkemesinde bireysel başvuruya ilişkin yasal düzenleme vardır
• Yargılama fonksiyonu bir uyuşmazlığın yargılama usulune ilişkin yasalarla bağımsız mahkemede çözülmesi(mah kararı)
• İdari işlemde bir karardır
• Yargı organlarının yargı kararlarına ilişkin denetimi gene o usul kanununda düzenlenmiştir
• Yargı organlarınca verilen kararın denetimi nasıl gerçekleşeceği yargı organlarınca belirlenmiştir
• Yargılama fonksiyonuna ilişkin işlem değilse idare fonksiyonuna ilişkin ise bu işlem maddi açıdan idari işlemdir.
• Özel hukuk kişileri idari işlem tesis edebilir mi?
• İdari işlem yapmak aslında kamu gücünden yararlanmayı sağlar.Kamu gücünün kaynağı Anayasa m6dır.
• Merkez Bankası Anonim Şirketi özel hukuk hükümlerine tabi özel hukuk tüzel kişiliği ama öte yandan bu tür işlemleri idari işlem kabul ediyor(Maddi bakımdan)(organik bakımdan olmaz)
• İDARİ YARGI
• İdare ve vergi mah
• BİM
• Danıştay